Ðây là một đặc điểm nghệ thuật nổi trội và phong phú của thơ Kiều và nhiều nhà phê bình văn học, ngôn ngữ học đã nhìn từ nhiều góc độ để phân tích. Có người xếp thơ Kiều có sự đối chọi, ví như trong câu thơ "Mai cốt cách, tuyết tinh thần" nói về tài sắc của chị em Kiều thì thấy rất rõ: "mai cốt cách" đối chọi với "tuyết tinh thần". Có người chỉ ra đặc điểm đối trong câu, ví như câu "ngựa xe như nước, áo quần như nen" thì "ngựa xe như nước" đối với "áo quần như nen" - câu thơ sáu chữ chia hai nửa đăng đối nhau. Có khi đăng đối ở cuối câu thơ, ví dụ "trải bao thỏ lặn ác tà" thì "thỏ lặn" đối với "ác tà". Cũng có khi đối ở giữa câu thơ Kiều ví như "nghĩ người ăn gió nằm mưa khóc thầm" thì "ăn gió" đối với "nằm mưa". Người ta còn tìm thấy thơ Kiều đối ở hai đầu câu ví như các câu: "Lời vàng vâng lĩnh ý cao", "lời vàng" đối với "ý cao"; "đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi" thì "đời phồn hoa" đối với "đời bỏ đi". Hay câu "Ðào tiên đã bén tay phàm" thì "đào tiên" đối với "tay phàm".

        Có khi trong một câu thơ tám chữ có hai cặp đối, ví như:

Sinh càng như dại như ngây
Giọt dài giọt ngắn chén đầy chén vơi.

        Trong câu này "giọt dài" đối với "giọt ngắn"; "chén đầy" đối với "chén vơi". Lại cũng có trường hợp "đối ý" câu sáu câu tám chữ hoàn chỉnh, ví như:

Người về chiếc bóng năm canh
Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi.

        "Người về" đối với "kẻ đi"; còn "chiếc bóng năm canh" sự cô đơn tương tự "một mình xa xôi". Tương tự là câu: