LÁ THẮM
Kim Trọng (Truyện Kiều) sau buổi gặp Thuý Kiều ngày hội Ðạm Thanh nhớ thương nàng; chàng tìm đến nhà Kiều, song nhà thì rào kín, cổng đóng im ỉm, không thể gặp được người đẹp:
"Thâm nghiêm kín cổng cao tường
Cạn dòng lá thắm, dứt đường chim xanh".
Khi gặp được nàng, Kim Trọng giãi bày tấm lòng thương yêu, Kiều ngẩn ngơ đáp:
"Dù khi lá thắm chỉ hồng
Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha".
Trong buổi gặp gỡ dưới trăng, nàng nói:
Nàng rằng: "Hồng diệp xích thằng...".
"Lá thắm", "Hồng diệp" (Hồng = đỏ, diệp = lá) gợi nhớ mối tình của một cung nữ với một thư sinh đời Ðường (Trung Quốc).
Vua Hy Tông đời Ðường có ba nghìn cung nữ, cung phi Hàn Thuý Tần sắc đẹp mơ màng, ánh mắt long lanh huyền diệu, có một tâm hồn say đẵm. Nàng sống cô độc giữa những cung nữ trăm sắc trăm hương. Nàng chẳng hề mong mỏi xe dê của vua dừng lại trước phòng; nàng ước ao được trở về nhà, gặp một chàng trai vừa duyên phải lứa. Sống cô đơn, nàng thường tha thẩn những nơi vắng vẻ, nơi cảnh đẹp thiên nhiên hoa lá khẽ hát ca. Một hôm, nàng ngồi trên một phiến đá trắng bên bờ một con ngòi, nước trong vắt; nước ngòi lững lờ trôi; nó chảy qua chân bức tường thành cao ngất, ra ngoài thế gian vui tươi, tự do. Tủi phận, nàng nhặt một cái lá đỏ, đề trên lá một bài thơ, "nhờ lá thắm gửi ai mối sầu trong cung sâu"; nàng thả chiếc lá đỏ xuống dòng nước; dòng nước mang bài thơ không biết đến nơi nào. Không ngờ lúc đó, một thư sinh ở bên ngoài thành, buồn bã đi dọc con ngòi, bỗng trông thấy lá đỏ; chàng ngơ ngẩn mang lá thắm về nhà, trân trọng cất trong tráp sách. Chàng là Vu Hựu, một văn nhân phong nhã, qua Kinh đô, ở tạm nhà quan tể tướng Hàn Vinh. Hôm sau, đợi khi nước con ngòi chảy ngược vào trong thành, chàng thả một cái lá đề thơ của chàng; thơ kể "nỗi lòng xót thương ai cô đơn đã gửi thư trên lá thắm trôi trên mặt nước". Mỹ nữ Hàn Thuý Tần tình cờ trông thấy vớt lên, thấy thơ đáp lại thơ nàng. Nàng ôm ấp chiếc lá đề thơ rồi cất vào hộp tư trang. Hai người thương nhớ nhau, thỉnh thoảng lại mang lá đỏ ra đọc thơ, xem từng nét chữ, rồi trân trọng cất đi.
Một hôm, khu Cung các nàng phi ở xôn xao, náo động: Vua Ðường cho nhiều cung nữ về nhà. Hàn Thuý Tần thuộc số những thiếu nữ được trả tự do. Nàng vội vã ra khỏi thành. Nàng vào nhà Tể tướng Hàn Vinh là chú họ, tạm ở ít ngày chờ gia quyến đến đón về. Nàng bâng khuâng, xót xa nghĩ đến người yêu trong mộng. Chàng Vu Hựu thì ngẩn ngơ, tính ngày về. Một hôm, chàng thấy một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt vời ngồi dưới mái hiên, tay cầm một cái lá đỏ, mắt buồn thăm thẳm. Chàng nhìn kỹ cái lá đỏ. Trời! Lá bài thơ của chàng. Chàng nhanh trí đoán biết tất cả. Nén xúc động, chàng trở về thư phòng, mở tráp lấy lá bài thơ của người đẹp. Hạnh phúc tràn đầy, chàng muốn ghẹo nàng chút ít. Chàng thong thả bước đến gần mái hiên, giả không trông thấy nàng; chàng lấy vẻ bi thảm, đọc bài thơ của nàng viết trên lá thắm. Mỹ nữ ngẩng đầu, sửng sốt. Chàng đọc bài thơ của chàng, người đẹp đang cầm nơi tay. Nàng hiểu, nước mắt đầm đìa hai má.
Tể tướng được chàng kể đầu đuôi câu chuyện lạ lùng của trai tài, gái sắc. Ông nghĩ rằng cái lá đỏ kia là kẻ mối manh bí ẩn cho hai người yêu nhau. Ông viết thư cho hai gia đình hãy về dinh ông bàn chuyện cưới Thuý Tần lấy Vu Hựu.
Thông tin trên mạng Netcodo
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tại
Ban Biên Tập Mạng Netcodo
Ðiện thoại: (54)847247 - Email Intranet: quantri@netcodo.vnn.vn
Email Internet: netcodo@hue.vnn.vn