Gavrôt
Vichto Huygô đã sáng tạo Gavrôt (trong tiểu thuyết "Những người khốn khổ"), một chú bé, con chim sẻ, thằng nhóc Paris. Gavrôt trở thành chú bé mến yêu của nhân loại. Chú đã xuống đường chiến đấu cho Tự do, bình đẳng, bác ái. Trong cuộc kháng chiến chống phát- xít Ðức, một đơn vị du kích Pháp đã lấy tên Gavrôt. Gavrôt biểu trưng cho các chú bé dũng cảm, tự do, có trái tim nồng thắm.
Trong "Những người khốn khổ", Gavrôt là một chú bé trạc mười hai tuổi. Chú cũng có cha có mẹ, nhưng người ta đẩy chú ra đường như đứa trẻ mồ côi. Gavrôt sống ở vỉa hè như cá sống dưới nước, chim sống trong rừng. Chú đi lại, hát cười, đói thì ăn cắp chút gì ăn, tối chui vào bụng con voi gỗ ở quảng trường Baxti ngủ.
Những ngày rét cóng, chú vẫn áo một manh, quần một mảnh, khi ngắm cái này, khi cười với cái khác trong các góc phố. Một buổi tối, gió bấc, mưa phùn nặng hạt, Gavrôt nhìn thấy hai đứa trẻ bị lão thợ cạo xô ra đường. Hai thằng bé vừa lủi thủi đi vừa khóc. Gavrôt chạy theo, hỏi han, mua bánh mì cho chúng ăn và dẫn chúng vào bụng con voi ngủ. Trên đường đi, Gavrôt nhìn thấy một bé trạc 13, 14 tuổi run rẩy như con mèo hen trong bóng tối. Chú rút cái khăn san của mình quàng lên đôi vai gầy lạnh của cô bé.
Những cuộc khởi nghĩa từ năm 1830 kéo dài hai, ba năm làm cả Paris nhốn nháo. Máu chảy, người chết ngổn ngang khắp phố phường. Ngày 5 tháng 6 năm 1832, cả Paris ầm ầm rung chuyển. Những tiếng động kinh hoàng vọng lên từ lòng đất. Người ta xây chiến luỹ. Gavrôt cũng chiến đấu sau chiến luỹ. Chú vừa đi vừa hát "Tất cả hãy tiến lên. Chúng ta hãy chiến đấu. Tôi chán ngấy bọn chuyên chế". Gặp ai chú cũng nói bô bô "Tôi đi đánh Chính phủ đây"
Và chú trở thành một chiến sĩ cảm tử trên chiến luỹ. Bóng chú nhấp nhô theo các làn đạn, chú trèo lên tụt xuống, chú ríu rít như con chim chuyền cành, chú động viên khích lệ mọi người, làm cho bầu không khí của chiến luỹ thêm rộn rịp.
Nghĩa quân hết đạn, Gavrôt bỏ đi lấy đạn trên xác những người lính bị chết. Trong khói súng mờ đục, thân hình bé nhỏ ấy lê từ xác chết này sang xác chết khác nhặt đạn. Bỗng một viên đạn nổ cạnh chú. Chú nhìn những làn đạn tua tủa bắn về phía chú và cất tiếng hát. Mỗi một loạt súng nổ. Gavrôt đáp lại bằng một khúc hát. Chú như thiên thần bé nhỏ bay qua, bay lại trước làn đạn. Cả chiến luỹ nhìn theo bóng chú. Cả chiến luỹ rung lên. Nhưng rồi chú nhỏ thiên thần lảo đảo ngã xuống. Cả chiến luỹ thét lên. Một viên đạn xuyên qua ngực chú, một dòng máu đỏ loang trên đất. Tiếng hát bỗng ngừng. Gavrôt bay về trời.
Hình tượng chú bé Gavrôt sống với toàn nhân loại bởi nó âm vang khúc bi hùng về một nhân loại chiến đấu cho Tự do, Ðau khổ và Tình yêu, Vinh quang và Hy sinh, tất cả được biến hoá thành nhạc, thành thơ, bay lên theo hình bóng Gavrôt.
(theo Ðiển tích Văn học- NXB Giáo dục 1996)
Thông tin trên mạng Netcodo
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tại
Ban Biên Tập Mạng Netcodo
Ðiện thoại: (54)847247 - Email Intranet: quantri@netcodo.vnn.vn
Email Internet: netcodo@hue.vnn.vn