XUÂN Tóc Ðỏ
Xuân Tóc Ðỏ là một chân dung biếm hoạ trong tiểu thuyết "Số Ðỏ" của Vũ Trọng Phụng. Với cách viết sinh động của nhà văn, Xuân Tóc Ðỏ hiện ra như một "người hùng" của xã hội Việt Nam những năm 1936, xã hội của những tên lưu manh, học đòi, bọn thống trị bịp bợm, giả danh cải cách xã hội.
Xuân Tóc Ðỏ là thằng bé mồ côi, chín tuổi đã phải phơi thân ra vỉa hè trèo sấu trèo me, bán lạc, bắt trộm cá quanh hồ Hoàn Kiếm... nên tóc nó đỏ quạch. Vì thế người ta gọi nó là Xuân Tóc Ðỏ. Nó là đứa trẻ vô giáo dục, nhưng tinh quái, thạo đời. Nó cũng ước mơ, mơ trở thành tài tử quần vợt nổi tiếng. Khi Hà Nội có phong trào thể thao, nó may mắn xin được chân nhặt bóng trong sân quần vợt. May hơn, nó được vợ chồng Văn Minh và bà Phó Ðoan dắt vào làm ở cửa hiệu may Âu hoá. Từ đó, nó tham dự vào "công cuộc Âu hoá xã hội"
Cuộc đời nó biến đổi từ đấy. Bọn rởm đời (như Văn Minh chẳng hạn) muốn thực hiện mưu đồ riêng của mình, đem Xuân Tóc Ðỏ ra làm con bài, với những lời lừa bịp: "Xã hội văn minh hay dã man là trách nhiệm của anh". Khi thì chúng mời hắn vào chữa bệnh cho cố Hồng với ý định để cụ chết càng sớm càng tốt. Khi thì cô Tuyết dùng hắn làm bức bình phong để chống lại cuộc hôn nhân do cha mẹ cưỡng ép. Chuyện Xuân Tóc Ðỏ đi chơi với cô Tuyết ầm ĩ phố phường. Gia đình Văn Minh sợ mất thể diện đã cố đắp điếm cho Xuân Tóc Ðỏ có một địa vị to tát trong đám "thượng lưu" để gả Tuyết cho hắn.
Thế là Xuân Tóc Ðỏ nghiễm nhiên trở thành "vĩ nhân" với hàng lô danh hiệu giả: "giáo sư quần vợt", "giám đốc Âu hoá", "nhà cải cách Phật giáo", "nhà đại văn học", "nhà ĐẠI CHÍNH TRỊ"... Ở MÀN KỊCH CUỐI cùng, Xuân Tóc Ðỏ trở thành "Xuân Tóc Ðỏ cứu quốc", "Xuân Tóc Ðỏ vĩ nhân". Văn Minh dẫn Xuân Tóc Ðỏ đi thi đấu tranh giải vô địch quần vợt Ðông Dương. Cuộc đấu đang diễn ra sôi nổi thì Xuân được lệnh: Xuân phải thua nhà vô địch Xiêm để tránh thảm hoạ chiến tranh. Lý do này làm cho Xuân càng được thể để hô hoán công trạng của mình. Hắn đứng trước đám đông diễn thuyết hùng hồn rằng hắn đã "chối từ danh vọng riêng", "cứu vãn hoà bình của Tổ quốc". Và rồi, Xuân Tóc Ðỏ được thưởng Bắc đẩu bội tinh, được mời vào Hội Khai trí, được cố Hồng tuyên bố gả Tuyết cho. Qua Xuân Tóc Ðỏ, người ta nhận ra cả xã hội trả giá, bịp bợm từ đầu đến cuối. Bọn trưởng giả hợm mình đã dùng tiền và quyền lực để biến những cái ô uế bỉ ổi nhất thành những cái sang trọng vĩ đại. Mọi cái gọi là cải cách, văn minh, Âu hoá của chúg chỉ là trò bịp. Vũ Trọng Phụng đã phơi những trò bịp bợm ấy ra ánh sáng.
"Số Ðỏ" vang dội từ đầu đến cuối truyện những tiếng cười đủ các kích cỡ, "một rừng cười", chủ yếu là cái cười nhại
(theo Ðiển tích Văn học- NXB Giáo dục 1996)
Thông tin trên mạng Netcodo
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tại
Ban Biên Tập Mạng Netcodo
Ðiện thoại: (54)847247 - Email Intranet: quantri@netcodo.vnn.vn
Email Internet: netcodo@hue.vnn.vn