Lam Kiều
Bùi Hàng, một thư sinh đời Ðường (Trung quốc), một hôm xuống đò, định tìm đến Ngọc Kinh, nơi tiên ở. Cùng đáp chuyến đò có nàng Vân Kiều sắc nước hương trời; chàng thương yêu ngay, liền làm một bài thơ, tìm cách đưa người đẹp. Khi thuyền sắp cập bến, Vân Kiều cho thị nữ đưa chàng một phong thư, chàng vội bóc thư xem, có một bài thơ, ý nói: chàng chẳng phải nhọc công tìm đến Ngọc Kinh, chàng đến Lam Kiều sẽ gặp tiên. Chàng còn đang ngẩn ngơ, không hiểu Lam Kiều là nơi nào và sao lại có thể gặp tiên ở đó, thì nàng Vân Kiều đã biến mất, khi thuyền vừa cập bến.
Bùi Hàng hỏi thăm đường tìm đến Lam Kiều, đó là nơi có một cái cầu bắc qua sông Lam, thuộc tỉnh Thiểm Tây. Ði không biết bao nhiêu ngày, chàng đến Lam Kiều. Trời nắng gắt, miệng khát, chàng ghé một ngôi nhà bên đường, xin nước uống. Bà chủ nhà gọi: "Vân Anh, con mang nước ra, oó khách xin nước uống". Thiếu nữ tên Vân Anh mang nước ra. Chàng ngạc nhiên nhìn mãi người con gái đẹp tuyệt trần. Bà chủ thấy vậy, bảo chàng: "Con bé này là em gái của Vân Kiều, chàng chớ lấy làm lạ; hai chị em nó giống nhau như đúc". Bùi Hàng mừng lắm, có lẽ duyên trời đã định; một lát sau, chàng kể với bà chuyện gặp Vân Kiều trên thuyền. Bà tươi cười bảo chàng "Chắc Vân Kiều muốn se duyên em gái nó cho chàng", rồi bà thong thả nói tiếp "Hiện tôi có một cái cối ngọc mà thiếu chày ngọc để giã thuốc. Bao giờ chàng tìm được chày ngọc, mang về đây, tôi sẽ gả Vân Anh cho chàng". Bùi Hàng nhận lời. Chàng đi khắp nơi, đi mãi, vượt núi băng rừng mà chẳng tìm được chày ngọc. Chàng đã thất vọng, toan trở về nhà, thì may sao, một hôm chàng đang ngồi dưới một bóng cây cao, hai tay ôm đầu, chán nản, thì một ông già râu tóc bạc phơ đến bên chàng. Chàng kể lể nỗi niềm của chàng, ông tiên lấy ở túi ra một cái chày ngọc, đưa cho chàng: " Cho con, con cầm lấy". Bùi Hàng lạy tạ, băng băng trở về Lam Kiều, hai tay ôm khư khư chày ngọc nhét kỹ dưới áo. Bà chủ nhà vui mừng gả Vân Anh cho thư sinh Bùi Hàng. Chẳng bao lâu, đôi trai gái hoá thành tiên, bay lên trời.
"Lam Kiều" chỉ nơi người đẹp ở, hoặc nói đến nhân duyên tốt lành. Trong Truyện Kiều, hai lần Nguyễn Du nói đến tích này: Sau khi gặp Kiều trong buổi Thanh Minh, Kim Trọng tưởng nhớ người đẹp và "xăm xăm đè nẻo Lam Kiều lần sang". Và trong cảnh dưới trăng thề ước, Kim Trọng rụt rè nói: "Chày sương chưa nện cầu Lam...". Phan Trần có câu: "Chốn Lam Kiều cách nước mây, Bùi Hàng chưa dễ biết đây chốn nào...".
(theo Ðiển tích Văn học- NXB Giáo dục 1996)
Thông tin trên mạng Netcodo
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tại
Ban Biên Tập Mạng Netcodo
Ðiện thoại: (54)847247 - Email Intranet: quantri@netcodo.vnn.vn
Email Internet: netcodo@hue.vnn.vn