Tơ hồng
Nàng cung nữ của Nguyễn gia Thiều giận vua "Dang tay muốn dứt tơ hồng" và Vương ông của Nguyễn Du (trong Truyện Kiều) ước mong nàng Kiều "Trao tơ phải lứa, gieo cầu đáng nơi". "Tơ hồng" và "trao tơ" có nghĩa là duyên vợ chồng. Tích xưa kể:
Tể
tướng Trương Gia Trinh đời nhà Ðường bâng khuâng suy nghĩ nửa mừng nửa lo
về năm người con gái của ông xấp xỉ tuổi nhau. Năm cô đều xinh đẹp, mỗi
cô mỗi vẻ, cô thì mảnh mai như cây liễu; cô thì vui tươi mắt đen lay láy,
nói cười hồn nhiên; cô thì đầy sức sống, má đỏ, miệng cười như hoa nở;
cô thì thông minh, đàn hát ca múa làm say lòng người.
Danh sĩ Ðặng Nguyễn Chấn (có sách chép
Quách Nguyên Chấn) người hào hoa nổi tiếng đến cầu hôn. Tể tướng băn
khoăn không biết gả cô nào cho nho sĩ tài hoa. Cô nào ông cũng quý, cũng
yêu, cô nào cũng xứng với chàng thanh niên phong nhã. Hỏi các cô, thì các
cô một mực" xin tuỳ ý cha định đọat".
Chợt một hôm ông nẩy ra một ý kiến hay
hay. Ông gọi cả năm cô đến và bảo:
-Ðây, các con yêu quý của cha, mỗi con
cầm một sợi dây tơ, mỗi dây một màu xanh, đỏ, tím...cha sẽ lấy một tấm
màn lớn và dày che các con, các con đứng bên trong tấm màn, mỗi con cầm một
sợi dây thả ra bên ngoài màn. Chàng Nguyên Chấn rút đúng sợi dây cô nào
cầm, cô ấy sẽ là vợ chàng. Các con gái của cha nghĩ sao?
Cả năm cô vốn tính hồn nhiên, reo lên:
- Cha tài thật, chúng con làm theo ý cha.
Chàng thanh niên được mời đến; Tể tướng nói cho chàng
nghe cách chọn vợ kỳ cục ấy.
Chàng thấy hay hay và vâng lời. Tức khắc, một tấm màn
thêu to tướng, dày cộp màu sẫm được mấy thị nữ căng lên. Một lát, từ
phía sau tấm màn, năm sợi dây đủ năm màu cầu vồng (người Trung Quốc xưa
cho rằng cầu vồng chỉ có năm sắc) tung bay trước rèm. Chẳng biết lựa chọn
thế nào, Nguyễn Chấn cầm ngay một sợi chỉ đỏ. Rèm được kéo lên. Người
con gái lộng lẫy xuất hiện, tay cầm sợi tơ hồng. Những tiếng cười hoan hỉ
vang lên.
Ðến nay, nhiều người cho nhân duyên là
số phận và sáng kiến của Tể tướng Trương Gia Trinh kén rể là một hình
thức rút thăm, hiện nay tồn tại dưới nhiều dạng.
Thông tin trên mạng Netcodo
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tại
Ban Biên Tập Mạng Netcodo
Ðiện thoại: (54)847247 - Email Intranet: quantri@netcodo.vnn.vn
Email Internet: netcodo@hue.vnn.vn