TÔ VŨ CHĂN dê.
Ðã ba ngày, Tô Vũ, sứ giả nhà Hán (Trung quốc), bị nhốt trong hang tối của chúa Hung Nô. Mắt chàng mờ đi, như có một màng mây bao phủ. Ba ngày không được ăn, không được uống. Có điều lạ, không lúc nào bằng lúc này, chàng yêu cuộc sống đến thế; chàng yêu cung đình bên nước nhà, với những người hào hiệp, những mỹ nữ xinh tươi. Chàng phải sống. Tô Vũ nuốt những hạt sương đọng ở ngù cờ, nhấp vào môi, những hạt sương mát lạnh nuôi sống chàng lúc này. Chàng nhớ lại lúc chàng lên ngựa từ biệt Vua Hán Vũ Ðế đi xứ Hung nô; nhớ lại cảnh, giữa cung đình Hung Nô, trước những lời dụ hàng ngon ngọt và sự đe doạ của quân thù, chàng đã giận dữ quát mắng Thuyền Vu, chúa Hung Nô; chàng đã ném chén rượu ngọc vỡ tan dưới sàn rộng. Thuyền Vu tái mặt, quát tháo ầm ĩ rồi sai quân áp tải đến hang sâu này, với ý định giết chết sứ thần nhà Hán. Tưởng Tô Vũ đã chết trong hang, Thuyền Vu cho người vào lôi xác chàng ra. Tô Vũ chưa chết. Ngục quan về tâu sự việc với chúa. Chúa kinh hãi, không dám giết chết, liền truyền lệnh đày chàng lên phương Bắc, vắng như sa mạc, tuyết phủ quanh năm, chàng phải chăn một đàn dê đực; có sắc chỉ của chúa Hung Nô: "Bao giờ trong đàn dê, dê đực đẻ con, sứ thần Tô Vũ mới được trở về đất Hán". Cung đình nhà Hán biết tin sứ thần đã nêu tấm gương trung nghĩa với đất nước và đã bị giam trong hang cho chết. Hán Vũ Ðế vô cùng thương xót. Năm tháng trôi qua. Cả nước Hán tin rằng Tô Vũ đã bị hại. Song, một hôm, một con chim nhạn từ phương Bắc bay về, đậu xuống sân rồng; chim mang thư của Tô Vũ báo tin chàng còn sống, chàng chăn dê ở phương Bắc xa xôi và không lúc nào nguôi lòng nhớ nước, nhớ nhà.
Tô Vũ chăn dê nơi hoang vu. Một thân cô độc, nước mắt đã cạn. Ngày ngày chàng ngồi trên một mõm đá, nhìn về phương Nam. Ngờ đâu, một buổi sớm, trên đất đai cằn cỗi, rét thấu xương này, bỗng xuất hiện một người trông như thú vật. Hai bên nhìn nhau, thoạt đầu lạ lùng, rồi dần dần bốn con mắt cùng đẫm nước mắt. Từ ngày ấy, Tô Vũ kết bạn với một người vượn gái. Tình yêu ngày càng thắm thiết, nồng nàn.
Mười chín năm đã qua, kể từ khi Tô Vũ bước chân đi sứ. Trên đất nước lạ, Tô Vũ cùng người yêu trông đàn dê, bỗng thấy từ xa một đám bụi đến gần. Tô Vũ đang ngơ ngác thì đoàn ngựa xe đã đến: một viên quan xuống ngựa, quỳ lạy Tô Vũ, dâng chàng bức chiếu của cung đình Hán Ðế; Hán và Hung Nô đã giảng hoà. Hán Vũ Ðế đòi trả lại tự do cho Tô Vũ. Người yêu rụng rời, Tô Vũ sa lệ. Song, chiếu chỉ của Vua, ai dám trái lệnh. Thiếu phụ người vượn theo chồng đến cửa ải. Biết bao nhiêu nước mắt, buổi chia ly làm tan nát hai trái tim thương yêu nhau thắm thiết.
Tấm gương không khuất phục trước kẻ thù, mối tình kỳ lạ đầy bi kịch của chàng với phụ nữ người vượn là đầu đề của nhiều nhà văn phương Ðông. Ngô Chi Lan, nhà thơ nữ VN thế kỷ XV xót thương mối tình dở dang của Tô Vũ, viết:
"Ngỡ ngàng khi quẩy gánh, buộc yên
Rượu một chén, luỵ đôi hàng lã chã".Nhà thơ Nghiêm Công than:
"Ðưa chàng một chén từ đây.
Nhạn về ải Hán, loan bay dặm Hồ".
Thông tin trên mạng Netcodo
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tại
Ban Biên Tập Mạng Netcodo
Ðiện thoại: (54)847247 - Email Intranet: quantri@netcodo.vnn.vn
Email Internet: netcodo@hue.vnn.vn